2.2. Szeregi strukturalne

 

                    Szereg strukturalny (zwany tez rozdzielczym) to ujęte w dwóch kolumnach lub w dwóch wierszach uporządkowane dane liczbowe według wariantów cechy. W zależności od rodzaju cechy stanowiącej kryterium podziału jednostek badanej zbiorowości rozróżnia się szeregi strukturalne dzielące zbiorowość wg cechy:

·        Niemierzalnej,

·        Mierzalnej.

              Nazwa ,,szereg strukturalny" wywodzi się stad, ze ujęte w nim dane liczbowe podzielone na odpowiednie klasy dają pogląd na udział (absolutny, ułamkowy, procentowy) liczebności poszczególnych klas w ogólnej liczebności objętej szeregiem strukturalnym zbiorowości. Przykład1, Przykład2, Przykład3.

Nietrudno zauważyć, ze przedstawiona tablica 4 jest ujęciem trzech szeregów strukturalnych obrazujących te samą zbiorowość (posłowie) według trzech różnych cech: płeć, wiek, wykształcenie. Efektem tego są dwa szeregi strukturalne o cesze niemierzalnej (płeć, wykształcenie) oraz jeden o cesze mierzalnej (wiek).

            Z dwuwariantowej cechy ,,płeć", z ogólnej liczby posłów wydzielona została jedynie klasą liczebności kobiet. Różnica miedzy liczebnością, ogólną posłów a wykazaną, liczebnością kobiet jest oczywiście liczebnością mężczyzn.

Dla cechy wykształcenie, ustalono w odnośnym szeregu tablicy 4 trzy warianty. Oceniając ,,na oko" strukturę zbiorowości posłów według płci można powiedzieć, że zdecydowanie przeważają mężczyźni, a według wykształcenia, zdecydowana większość postów posiada wyższe wykształcenie.

Ujecie posłów według wieku pozwoliło zbudować szereg strukturalny o cesze mierzalnej. Dla cechy tej utworzono cztery wielowariantowe klasy przedziały klasowe o nierównomiernej rozpiętości. Pierwszy przedział o wariantach najniższych, oraz ostatnio najwyższych wariantach cechy, pozostawiono otwartymi. I tu także łatwo stwierdzić, że zdecydowana większość w sejmie stanowili posłowie w wieku 40-59 lat.

Warto jeszcze zauważyć, ze granice dolne przedziałów o wyższych wartościach cechy mierzalnej są o 1 większe od górnych wartości przedziałów niższych. Nie ma, zatem wątpliwości, do jakiego przedziału, ze względu na wiek został zaliczony każdy z posłów.

Przykładowo podany szereg strukturalny, w tablicy 5 jest szeregiem, w którym ta zbiorowość, jak i jej części określone zostały w wielkościach względnych (w procentach). Jak wynika z danych, przeważały zarobki mieszczące się w granicach 620-700 złotych.

W przeciwieństwie do poprzedniego przykładu górne granice dolnych przedziałów są dolnymi granicami wartości cechy przedziałów wyższych. Przedziały klasowe ograniczone są zróżnicowane poza przedziałem dolnym i górnym szeregu, które są przedziałami otwartymi.

Uwaga do tablicy w Roczniku statystycznym wyjaśnia, że wysokości wynagrodzenia miesięcznego zostały domknięte prawostronnie tzn. w przedziale zarabiających 620-700 uwzględniono zatrudnionych zarabiających od 620,01-700

Według dodanej do tablicy 6 informacji słownej, dane w niej zawarte dotyczą podmiotów gospodarczych w działach: przemysł, budownictwo, leśnictwo, transport, łączność itp. Wyodrębniony szereg jest szeregiem o cesze niemierzalnej, w której wyodrębniono 3 grupy podziału zbiorowości: godziny przepracowane (z dalszym podziałem).